نمودار گانت چیست؟
نمودار گانت Gantt chart که معمولاً در مدیریت پروژه استفاده می‌شود، یکی از محبوب‌ترین و مفیدترین روش‌ها برای نمایش فعالیت‌ها (وظایف یا رویدادها) است که بر اساس زمان نمایش داده می‌شوند. در سمت چپ نمودار لیستی از فعالیت ها و در بالای آن یک مقیاس زمانی مناسب قرار می‌گیرد و هر فعالیت با یک نوار نشان داده می شود. موقعیت و طول نوار نشان دهنده تاریخ شروع، مدت و تاریخ پایان فعالیت است. این نوع نمایس به شما امکان می دهد در یک نگاه ببینید چه تسکی چقدر زمان می‌برد.
تاریخچه نمودار گانت
اولین نمودار گانت در اواسط دهه 1890 توسط کارول آدامیسکی Adamiecki، مهندس لهستانی که یک کارخانه فولاد در جنوب لهستان را اداره می کرد و به ایده ها و تکنیک های مدیریت علاقه مند بود، اختراع شد.
حدود 15 سال پس از آدامیسکی، هنری گانت، مهندس آمریکایی و مشاور مدیریت پروژه، نسخه خود را از نمودار ابداع کرد و این نمونه بود که به طور گسترده در کشورهای غربی شناخته و محبوب شد. در نتیجه، این هنری گانت بود که نامش با نمودارهایی از این نوع شناخته شد.
نمودارهای گانت ابتدا با دشواری زیاد با ابزارهای دستی رسم می‌شدند. هر بار که یک پروژه تغییر می کرد، اصلاح یا ترسیم مجدد نمودار ضروری بود و این امر مفید بودن آنها را محدود می کرد چون می دانیم که تغییر مستمر یکی از ویژگی های اکثر پروژه ها است؛ اما امروزه با ظهور کامپیوتر و و نرم افزارهای مدیریت پروژه، نمودارهای گانت را می توان به راحتی ایجاد، به روز رسانی و چاپ کرد.
امروزه نمودارهای گانت بیشتر برای ردیابی زمان بندی پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرند. گانت چارت از این جهت نیز مفید است که می تواند اطلاعات دیگری نیز در مورد وظایف یا مراحل مختلف پروژه نشان بدهد، به عنوان مثال نحوه ارتباط وظایف با یکدیگر، میزان پیشرفت هر کار، منابع مورد استفاده برای هر کار و مواردی از این دست.
مزایای نمودار گانت
نمودار گانت وظایفی که به صورت موازی انجام می‌شوند را به خوبی و آسان نشان می‌دهد؛ همچنین اگر تسک‌هایی وجود داشته باشند که انجام آنها مستلزم انجام تسک دیگری باشد این نمودار به صورت واضح نشان می‌دهد که همه وظایف در چه مرحله ای هستند و تا تسک ابتدایی انجام نشود باقی نیز انجام نمی‌شوند.
گانت چارت به مدیران پروژه کمک می‌کند تا وظایفی که دیگر نیازی به انجام آنها نیست سریع‌تر شناسایی کنند یا متوجه شوند که انجام چه کارهایی را نباید به اخیر بیندازند.
گانت چارت نشان می‌دهد که چه کارهایی حیاتی هستند و باید فورا انجام شوند و چه کارهایی را می‌توان به تاخیر انداخت.
گانت چارت برای پروژه‌هایی در هر اندازه قابل استفاده است از پروژه های راه و ساختمان گرفته تا پروژه های کوچک توسعه نرم افزار.
نمونه ای از نمودار گانت
فرض کنید شرکت الف در حال اجرای پروژه نصب نرم افزار جدید بر روی سرورهای یک بانک سرمایه گذاری بزرگ است. شرکت A تصمیم می گیرد برای کمک به مدیریت پروژه و اجزای مختلف آن یک نمودار گانت ایجاد کند.
وظایف پروژه که نیاز به تکمیل دارد شامل انجام تحقیق، انتخاب محصول نرم افزاری، تست نرم افزار و نصب آن است. این وظایف به صورت خطوط عمودی در نمودار گانت ظاهر می شوند و نقطه عطف پروژه انتخاب نرم افزار است.
مدت پروژه طبق توافق شرکت الف و بانک سرمایه گذاری 40 روز است و انجام هر کار 10 روز طول می کشد و هر کار به کار قبلی بستگی دارد. یک فعالیت حیاتی نیز تست نرم افزار در محیط های توسعه و آزمایش است.
تاریخ شروع و پایان کار، مدت زمان و نقاط عطف به صورت نوارهای افقی در نمودار گانت ظاهر می شوند. درصد کار انجام شده برای هر کار نیز در نوارهای افقی نمایش داده می شود. استفاده از نمودار گانت به شرکت A کمک می کند تا وظایف را در یک جدول زمانی ترسیم کند تا در 40 روز به صورت کامل تمام شود.
نمودارهای گانت به تجسم وظایف و پروژه‌های مختلفی که به طور همزمان در یک سازمان رخ می‌دهند و میزان پیشرفت آنها کمک می‌کند. آنها توسط مدیریت برای برنامه‌ریزی و زمانبندی چنین پروژه‌هایی استفاده می‌شوند تا بتوانیم منابع را به روشی بهینه تخصیص بدهیم و پروژه‌هایی که اولویت‌بندی شده‌اند قبل از شروع پروژه‌های کم‌اهمیت به پایان برسند.
اجزای یک نمودار گانت چیست؟
نمودار گانت می تواند از نظر پیچیدگی و عمق متفاوت باشد، اما همیشه دارای سه جزء کلیدی است:
فعالیت ها یا وظایفی که باید انجام شوند که در امتداد محور y نمایش داده می‌شوند. نقاط عطف یا مراحل پیشرفت نشان داده شده در امتداد محور x (در بالا یا پایین نمودار) و نوارهای پیشرفت که به عنوان نوارهای افقی مشخص می شوند و هر وظیفه در هر نقطه چقدر با حالت ایده آل خود فاصله دارد.
نمودارهای گانت بلوک های سازنده یک پروژه را تجسم می کنند و آن را در وظایف کوچکتر و قابل مدیریت تر سازماندهی می کنند. وظایف کوچک حاصل در جدول زمانی نمودار گانت، همراه با وابستگی‌های بین وظایف، افراد انجام دهنده و نقاط عطف برنامه‌ریزی می‌شوند.
جمع بندی
گانت چارت یک ابزار قدرتمند در مدیریت پروژه است که به صورت یک نمودار زمانبندی، وظایف، زمان‌های شروع و پایان، وابستگی‌ها و میل‌گردهای پروژه را نشان می‌دهد. این ابزار به مدیران پروژه امکان می‌دهد تا پروژه‌ها را به‌صورت سازمان‌یافته برنامه‌ریزی کنند، پیشرفت را پیگیری کنند و ارتباطات را با ذینفعان بهبود بخشند. با استفاده از گانت چارت، تیم‌ها قادرند به‌صورت بهتری منابع خود را مدیریت کنند و به دستیابی به اهداف پروژه نزدیک‌تر شوند. این ابزار نه‌تنها به تیم‌ها کمک می‌کند تا بهترین عملکرد را در پروژه‌ها داشته باشند، بلکه با ارائه یک نگاه کلی و شفاف از پروژه، اعضای تیم و ذینفعان را هم به‌صورت موثرتری مشارکت در فرآیند می‌کند. در کل، گانت چارت به عنوان یک ابزار بسیار کارآمد در مدیریت پروژه، توانایی بهبود فرآیندها، افزایش بهره‌وری و ارتقای کیفیت پروژه‌ها شناخته می‌شود.